Kompleks sportowy z pływalnią w Piekarach Śląskich
Sports complex with a swimming pool in Piekary Śląskie
autorzy: Marek Chmura, Bartłomiej Hornik, Dominik Knobloch, Natalia Podolska
inwestor: Miasto Piekary Śląskie
powierzchnia użytkowa: 8 857m2
projekt: 2021
etap: koncepcja
Głównym założeniem w planowanej urbanistyce jest pasmowe wystrefowanie projektowanego obszaru, zgodnie z ukształtowaniem terenu (wzdłuż przebiegających warstwic). Łącząc w zorganizowany sposób istniejące obszary, wyszczególniamy od północy:
- istniejącą zabudowę miejską
- pas parku – bufor, zieleń izolacyjna
- zabudowę usługową (małej skali)
- drogę dojazdową
- zabudowę usługową (dużej skali)
- drogę zbiorczą
Miasto musi się rozwijać, dlatego proponujemy przemyślaną, kontrolowaną parcelację obszaru. Przeznaczoną do komercjalizacji, jednak warunkiem koniecznym zaistnienia przestrzeni publicznej (funkcji miastotwórczej) jest wyeliminowanie z niej ruchu samochodowego.
Choć wydawać by się mogło, że naturalną kontynuacją istniejącej zabudowy na południe od ulicy Mickiewicza, powinna być zakodowana w kwartał(y) zabudowa mieszkaniowa, uzupełniona drobnymi usługami, postanowiliśmy jednak wykorzystać propozycję pasa zieleni izolacyjnej zawartą w MPZP i rozszerzyć ją do parametrów obligujących tę przestrzeń do miana przestrzeni publicznej – parku miejskiego. [Takiego „szarlejskiego central parku”].
Dzięki takiej dyspozycji, łączymy sąsiadujące z terenem opracowania zielone obszary, jakimi są park szpitala urazowego oraz ogródki działkowe na południe od osiedla Sowińskiego. Obecnie stanowią one dwa jedyne obszary (enklawy) zadrzewienia w całej dzielnicy Szarlej.
Po połączeniu projektowanym parkiem wzbogacą tę część miasta o rozsądny, ciągły fragment zieleni. Zabudowa kompleksu, została tak wkomponowana w teren, by zachować większość istniejącego na terenie drzewostanu.
Proponujemy rozbudowę układu drogowego na zasadzie kontynuacji, w oparciu o racjonalną ortogonalną siatkę ulic, nawiązując do istniejących i planowanych połączeń z centrum dzielnicy poprzez ulicę Powstańców Warszawskich i ulicę Traugutta. Do zbiorczej ulicy Solidarności dojeżdżać mają trzy ulice dojazdowe, zasilające planowaną zabudowę.
Jedna z nich (wschodnia), zlokalizowana możliwie najbliżej ronda, tuż za strefą oddziaływania na skrzyżowanie, dedykowana jest przede wszystkim do zasilania projektowanego kompleksu sportowego. Warta podkreślenia kompozycja urbanistyczna kompleksu, która dzięki rozproszeniu poszczególnych trzonów ma wpisaną w swą strukturę funkcję komunikacyjną dla pieszych i rowerzystów.
Zjazd na planowane działki odbywa się z dróg dojazdowych w celu odciążenia drogi zbiorczej – ul. Solidarności. Projektowane założenie rozwija zaplanowaną przez miasto trasę rowerową, realizując dodatkowy „bajpas” rowerowy, biegnący przez projektowany park i kompleks sportowy. Dzięki niemu w bezpieczny sposób skomunikowana rowerowo zostanie dzielnica Brzozowice – Kamień z drogą do Bytomia (ul. Bytomska).
Podział działek zrealizowany jest w sposób zróżnicowany, z zachowaniem zapisów zawartych w MPZP, w taki sposób, aby możliwe było ich łączenie. Pas zabudowy usługowej o dużej skali oddzielony jest od parku zabudową usługową o małej skali. Projektowany układ działek umożliwia realizację zabudowy z atrakcyjną ekspozycją na wschód i zachód.
Piekary Śląskie są zlepkiem siedmiu dzielnic, jeszcze kilkadziesiąt lat temu będących niezależnymi gminami miejskimi. W strukturze funkcjonalnej miasta do dziś występują niezagospodarowane tereny na styku tych dzielnic. Obszar opracowania stanowi właśnie taki teren. Jest to miejsce bez charakterystycznego kontekstu.
Proponujemy obiekt krajobrazowy, miejsce – nie budynek. Przestrzeń, która w naturalny sposób wplata się w ciąg komunikacyjny projektowanego parku, stanowiąc dla niego punkt kulminacyjny.
Dzięki geometrii brył możemy zoptymalizować kubaturę obiektu, zwiększając wysokość w miejscach niezbędnych (np. zjeżdżalnia na basenie) co bezpośrednio przekłada się na niższe koszty utrzymania. Dodatkowo aranżacja wnętrz (wnętrze oddziałuje bryłą i formą, a nie infantylnym detalem w kształcie rybek czy fal). Gra płaszczyzn i brył będzie wprowadzać użytkowników w „stan metafizyczny” swym oddziaływaniem.
Użycie geometrii i dobrych materiałów jest jakościowe i ponadczasowe. Szczególnie warta podkreślenia jest aranżacja ścianki wspinaczkowej, groty solnej, czy zespołu saunowego. Ale też ukształtowanie formy widowni. Koncept daje możliwość fleksybilnego przeprogramowywania na kolejnych etapach, a nawet w trakcie inwestycji, gdyż forma organiczna daje ku temu szersze pole niż ortogonalny kubus.
Geometria zespołu tylko na pozór tworzy kompozycję przypadkową, w rzeczywistości jest ilorazem uwarunkowań zewnętrznych takich jak istniejące szlaki piesze, obsługa komunikacyjna założenia, orientacja względem stron świata, geometria działki, ukształtowanie terenu a także uwarunkowań wewnętrznych, takich jak dyspozycje funkcjonalne, konieczność etapizacji, zróżnicowanie funkcji pod względem wysokości pomieszczeń etc.
Kluczowym motywem prowadzenia użytkownika przez poszczególne segmenty kompleksu, jest krzywa wrażeń, chcemy by wizyta w tym miejscu była przeżyciem. Aspektem kompozycyjnym w skali miasta jest stworzenie dominanty przestrzennej – pięciokondygnacyjnej „wieży” (podwyższonej o osłoniętą attyką przestrzeń techniczną na dachu).
Istotny z punktu widzenia nakładów inwestycyjnych jest fakt występowania w tym miejscu wielometrowych warstw gruntów nienośnych, co wiąże się z koniecznością zwiększonych wydatków na przygotowanie podbudowy. Ta sytuacja stała się motywem, by możliwie ograniczyć powierzchnię zabudowy, planując kompleks w taki sposób, by funkcje, które na to pozwalają zadysponować w pionie. Wartością dodaną tej decyzji stała się większa przestrzeń do zagospodarowania wokół obiektów kompleksu.
Funkcjonalnym sercem kompleksu jest strefa wejściowa, w której następuje rozdział użytkowników na 4 główne strefy funkcjonalne w poziomie 0:
- pływalnię i spa (poprzez zespół szatniowy)
- fitness i siłownię
- halę sportową
- strzelnicę (poziom -1)
Realizacja kompleksu rozpocznie się od wschodu (etap A), tuż przy rondzie Kopalni Andaluzja. Jest to aktualnie jedyny punkt styczny „zakresu architektonicznego” z miastem. Ponadto jest to optymalne miejsce z punktu widzenia przyłączy do sieci uzbrojenia. Jako pierwsza powstanie kompozycja dwóch „mocnych form” pływalni i strefy wejściowej połączone (częściowo) podziemną strefą szatniową, pełniącą rolę łącznika (nie czytaną jednak jako kubatura). Formy etapu A zostały tak zakomponowane, by już tylko ich realizacja sprawiała wrażenie skończonej całości.
W etapie A zrealizowana będą:
- strefa techniczna dla etapów A+B
- infrastruktura techniczna – w tym przyłącza mediów
- infrastruktura drogowa wraz z ciągami pieszo – rowerowymi na północy założenia
- miejsca parkingowe (29 samochody osobowe, 2 autobusy, bus dla niepełnosprawnych, 20 zadaszonych miejsc rowerowych – w wiacie na południowej elewacji strefy szatniowej)
- zagospodarowanie terenu w południowej części obiektu wraz z tarasem na dachu
strefy szatniowej
Etap B uzupełnia zabudowę o dwie struktury:
- strefa fitness (pięciokondygnacyjny budynek w tym jedna podziemna + strefa
techniczna na dachu) - strefa spa – poziom 0, budynek częściowo poniżej poziomu terenu otaczającego
- dodatkowe miejsca parkingowe (35 samochody osobowe, 20 dodatkowe miejsca
rowerowe) - oraz zagospodarowanie terenu otaczającego
Etap C to realizacja:
- strzelnicy na kondygnacji podziemnej
- hali sportowej wraz z funkcjami uzupełniającymi
- kolejnych miejsc parkingowych (52 samochody osobowe, 4 autobusy, 40
dodatkowych miejsc rowerowych) - zagospodarowanie pozostałej części terenu
Elewacje tworzą kompozycje wielokątnych tekstur na które składają się poniższe materiały:
- Ściana pełna w kolorze ziemistym, przysłonięta warstwą z profili „Z” ze stali ocynkowanej
- Ściana szklana, przysłonięta warstwą z profili „Z” ze stali ocynkowanej
- Ściana szklana
- Płaszczyzna utworzona z tekstury ogniw fotowoltaicznych w kolorze czarnym